Μαρία Δημητριάδη (1951-2009)
«Μια παρουσία σεμνή, μια φωνή, μια εποχή. Για άλλους μια καριέρα ημιτελής, για άλλους μια καριέρα με πορεία αξιοπρέπειας και πίστης στο Χρέος. Κι όμως υπήρξαν καιροί που η Μαρία γέμιζε στάδια κι όλοι ακουμπούσαν στον χτύπο της δικής της καρδιάς. Ύστερα ήρθαν χρόνοι που πολλοί αλώθηκαν και πίστεψαν σε άλλους θεούς. Εκείνη παρέμεινε σιωπηλή, αμέτοχη στην φθήνια και στην καταπάτηση των ιδανικών για τα οποία και αγωνίστηκε. Οι «φίλοι» την ξέχασαν, αυτή τους αγνόησε. Παρέμεινε στη Σιωπή να φυλά Θερμοπύλες και την άγονη γραμμή του τραγουδιού. Δεν την ένοιαζε κι ας πονούσε για την κατάντια μιας γενιάς που γι' άλλα πολέμησε και άλλα τελικά έκανε μέσα στην φθήνια και τον ξεπεσμό μιας εξουσίας αλλότριας. Η πίκρα για την κατάργηση των ιδανικών παρέμεινε μόνιμος σύντροφος ως το τέλος. Οι λίγοι πιστοί σύντροφοι που παρέμειναν στο ανώνυμο πλήθος θα την θυμούνται με αγάπη και με νοσταλγική ματιά στη νιότη τους που έφυγε. Οι «άλλοι» σήμερα θα πουν πολλά. Το μάθαμε πια πως τα λόγια τους ψεύτικα είναι. Κανείς δεν τους ακούει. Οι υπόλοιποι σιωπηλοί εραστές της φωνής της θα ψιθυρίζουμε τα τραγούδια της.
Καλό σου ταξίδι, Μαρία. Τώρα ''δεν κλαις που στο ντουλάπι δεν έχει ψίχα ψωμί''.
8 Ιανουαρίου 2009 (7:32 π.μ.)»
Σοφία Στρέντζου (ποιήτρια)
Υ.Γ. Γράφτηκε το πρωί για να συνοδεύσει τη Μαρία στο ταξίδι της.
 |
| Μαρία Δημητριάδη και Γιάννης Μαρκοπουλος στο Δημ.Θέατρο Πειραιά σε εκδήλωση του ΚΚΕ (1980) |
Για τη σύνδεσή της με το πολιτικό τραγούδι, όπως είχε πει σε συνέντευξή της στο «Ριζοσπάστη»:
«Αυτές είναι ετικέτες που στις βάζει ο κόσμος για πολλούς λόγους. Μπορεί την ίδια ετικέτα να σου τη βάλει και για καλό και για κακό. Εμένα μου έβαλαν την ετικέτα πολιτική τραγουδίστρια για κακό, τις εποχές που το πολιτικό τραγούδι ήταν υπό διωγμόν. Τη δεκαετία '70-'80 μέχρι αυγά στο κεφάλι έφαγα από διάφορους αντιδραστικούς. Στο Κιλκίς μας πετούσαν πέτρες... Κάναμε πολιτική δουλειά, καθώς οι συναυλίες μας δεν ήταν μόνο καλλιτεχνικά γεγονότα αλλά και μέσο πάλης. Πηγαίναμε στη Λάρυμνα πρωί πρωί, χειμώνα, σε ένα σινεμά καλοκαιρινό και τραγουδούσαμε. Κάθε Κυριακή πρωί τραγουδούσαμε σε κινηματογράφους της Αθήνας για απεργούς, παρόλο το ξενύχτι της προηγούμενης νύχτας στις μπουάτ. Το "πολιτική τραγουδίστρια" σήμαινε λοιπόν μέσα στα γεγονότα... Ομως, μετά από το '80 έγινε βρισιά. Δηλαδή, εσύ είσαι πολιτική τραγουδίστρια, έξω από εδώ. Δε θα τραγουδήσεις άλλο, τελείωσες. Κι έχανα το τρένο της ευκολίας, του να ελίσσεσαι... Δεν υπάρχουν, λοιπόν, ετικέτες. Υπάρχουν ερμηνευτές. Μόνο έτσι μπορείς ν' αφήσεις στίγμα. Και βέβαια πρέπει να έχεις και πολύ καλή φωνή...»
«Οι συνεργασίες μου είχαν πάντα και κάποιον άλλο λόγο, εκτός από τον καλλιτεχνικό. Υπήρχε ταύτιση, έστω σε κάποιο βαθμό, ιδεολογική, αισθητική. Και χωρίς να υπερηφανεύομαι δηλώνω ότι δεν έχω κάνει ποτέ ούτε μισή υποχώρηση στη δουλειά μου. Ούτε μισή! Και αυτό το πληρώνω. Υπήρξαν φορές που δεν είχα να καπνίσω τσιγάρο. Αλλά υποχώρηση δεν έχω κάνει. Ούτε μία καλημέρα δεν έχω πει σε κάποιον που δε θέλω να του την πω...»
Η Μαρία Δημητριάδη αντιστάθηκε με τόλμη και παρρησία στην ευκολία και στα κυκλώματα που λυμαίνονται το χώρο της τέχνης, με αποτέλεσμα να βρεθεί αντιμέτωπη με τις αντιξοότητες που δημιουργεί το σύστημα στους καλλιτέχνες που δεν υποτάσσονται στις επιδιώξεις του. Δε λύγισε... Πάντα παρούσα μέσα στα γεγονότα, συνόδευσε με τα τραγούδια της τους εργατικούς - αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των δεκαετιών '70 - '80 αλλά και αργότερα, μέχρι τέλους, ανταποκρινόμενη στα αγωνιστικά καλέσματα. Τραγουδώντας στις συναυλίες αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους και διωκόμενους λαούς, στους απεργιακούς αγώνες, στα μπλόκα των αγροτών. Με πίστη στο όραμα μιας δίκαιης κοινωνίας, συμπορεύτηκε με το ΚΚΕ, στηρίζοντας τις θέσεις του και παλεύοντας μαζί του.
Σοφία Αδαμίδου / Ριζοσπάστης
Η σχέση της με το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
«Είναι τιμή μου, αλλά και καθήκον μου η συμμετοχή μου στην εκδήλωση για τα 80χρονα του ΚΚΕ. Το να τραγουδήσω όχι μόνο την Κυριακή, στις 14 Δεκεμβρίου (1997), αλλά και σε όλη την Ελλάδα, είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω για το κόμμα που στηρίζει 80 χρόνια τους αγώνες του λαού μας. Το κόμμα της εργατικής τάξης, των αγροτικών διεκδικήσεων, της πρωτοπορίας στην Τέχνη και τα Γράμματα. Το κόμμα του καπνεργάτη, που δολοφονημένος καταμεσής του δρόμου ξεψύχησε στην αγκαλιά της μάνας του».
 |
| Χαρίλαος Φλωράκης και Μαρία Δημητριάδη σε δεξίωση για τα 70χρονα του ΚΚΕ στις 4-12-1988 |
«Ας στηρίξουμε ενωμένοι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, για εκείνους που αγωνίστηκαν και έδωσαν τις ζωές τους, για τους τωρινούς και τους επόμενους. Για την Ελλάδα που είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά κυκλωμένη από εχθρό που δε φαίνεται, καμουφλαρισμένο με σελοφάν και φωτάκια, κάτω από το μανδύα της πιο ψεύτικης, της πιο επικίνδυνης ιστορίας που λέγεται Ενωμένη Ευρώπη. Για την Ελλάδα που πνίγεται από τη σημερινή εξουσία, που με τη στολή του "εκσυγχρονισμού" είναι η πιο ανάλγητη, η πιο σκληρή εξουσία των τελευταίων χρόνων. Εξουσία των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, των γερμανοτραφέντων καθηγητών και μαθητών και των πνευματικών πατέρων τους, των Αμερικάνων. Ας αντισταθούμε σήμερα στην πιο ρατσιστική, στην πιο απάνθρωπη και απόλυτη εξουσία».
«Σήμερα ζούμε σε ένα κράτος αμβλυμένων συνειδήσεων, παραπλανητικών ειδήσεων, θολωμένων αισθήσεων. Κράτος της αρπαχτής, της πνευματικής μιζέριας, των συγχυσμένων εγκεφάλων. Οι εκσυγχρονισμένοι σήμερα μας οδηγούν πολύ συγχρονισμένα στον οικονομικό, κοινωνικό, πνευματικό και εν τέλει ατομικό φυσικό θάνατο. Την Κυριακή ας εγκαινιάσουμε μια καινούρια εποχή αγώνων, τραγουδώντας όσο έχουμε φωνή ακόμα. Ας μη φοβηθούμε να τραγουδήσουμε τα τραγούδια του αγώνα μας, ακόμα και αν κάποιοι δημιουργοί τους συγχρονίζονται εκσυγχρονισμένοι. Είναι δικά μας όχι δικά τους. Τα 80χρονα ας γίνουν μια καινούρια αρχή για τους αγώνες μας, έστω για μας, έστω για τα παιδιά μας που τους στέρησαν τα οράματα χωρίς καν να τους δώσουν δικαίωμα επιλογής».
Σοφία Αδαμίδου / Ριζοσπάστης
Η Μαρία Δημητριάδη ξεκίνησε να τραγουδά από παιδί. Στα 16 της χρόνια έκανε δίσκο, τα «Κορίτσια στον Ηλιο» του Σταύρου Ξαρχάκου. Μετά ήρθαν ο «Ηλιος ο Πρώτος» και το «Χρονικό» του Γιάννη Μαρκόπουλου. Στο ενδιάμεσο είχε γνωρίσει τον Μίκη Θεοδωράκη, που τον είχαν σε κατ' οίκον περιορισμό. Κάνανε συνέχεια πρόβες... Δισκογραφεί το «Ενα πρωινό η Παναγιά μου» του Ξαρχάκου και μετά συναυλίες με τον Θεοδωράκη σε όλο τον κόσμο για δύο χρόνια. Ακολούθησαν δίσκοι της με τους Γιάννη Γλέζο, Νίκο Μαμαγκάκη.
Ηδη, έχει γνωρίσει τον Θάνο Μικρούτσικο, που έπαιζε πιάνο σε μια μπουάτ, τους «Δον Κιχώτες». Μετά τη μεταπολίτευση (1975) κάνει και τον πρώτο του δίσκο, τα «Πολιτικά Τραγούδια», με τα οποία ξεκίνησε η δημιουργική συνεργασία τους. Ακολούθησαν η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για φονιάδες», «Τα τραγούδια της λευτεριάς». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από την κασετίνα των οκτώ δίσκων με τα πολιτικά τραγούδια του συνθέτη που έβγαλε η «Λύρα», πριν από λίγα χρόνια, στους πέντε τραγουδάει μόνο η Μαρία Δημητριάδη. Μετά από κάποια χρόνια, κάνει πάλι συναυλίες με τον Μίκη, τον Μαρκόπουλο. Δισκογραφικά συνέχισε με το «Δελτίο καιρού», με τραγούδια πολλών συνθετών σε πρώτη εκτέλεση, τα «Λιανοτράγουδα» του Θεοδωράκη, τον πρώτο δίσκο του Γιώργου Σταυριανού, την «Ελένη» του Χατζιδάκι, το «Εμπάργκο» του Μικρούτσικου, με άλλους τραγουδιστές, κ.ά.
Μετά από το '90 - '91 και δύο πολύ μεγάλες περιοδείες με τον Μίκη, άρχισε να αποτραβιέται. Ακολούθησαν δύο χρόνια δουλειάς της στο Βελιγράδι, την περίοδο του εμπάργκο. Έκανε συναυλίες κι ένα δίσκο, τα έσοδα του οποίου, με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας, πήγαν για τους πρόσφυγες. Δύο χρόνια πηγαινοερχόταν στη Γιουγκοσλαβία. Τελευταία δισκογραφική της δουλειά ήταν οι «Δον Κιχώτες» των Παρασκευά Καρασούλου (στίχοι) και Θοδωρή Οικονόμου (μουσική). Όπως έλεγε, πολύ σημαντική ήταν η στιγμή της γνωριμίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη, που από μικρό παιδάκι και λόγω οικογένειας ήταν το ίνδαλμά της. Επίσης, η συνεργασία της με τον Θάνο Μικρούτσικο και η γνωριμία της με τον Μάνο Χατζιδάκι.
Σοφία Αδαμίδου / Ριζοσπάστης
 |
| Χρόνια μεταπολίτευσης: Νίκος Τουλιάτος, Γιώργος Μεράντζας, Μαρία Δημητριάδη, Ανδρέας Μικρούτσικος, Χαράλαμπος Γαργανουράκης |
Ηδη, έχει γνωρίσει τον Θάνο Μικρούτσικο, που έπαιζε πιάνο σε μια μπουάτ, τους «Δον Κιχώτες». Μετά τη μεταπολίτευση (1975) κάνει και τον πρώτο του δίσκο, τα «Πολιτικά Τραγούδια», με τα οποία ξεκίνησε η δημιουργική συνεργασία τους. Ακολούθησαν η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για φονιάδες», «Τα τραγούδια της λευτεριάς». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από την κασετίνα των οκτώ δίσκων με τα πολιτικά τραγούδια του συνθέτη που έβγαλε η «Λύρα», πριν από λίγα χρόνια, στους πέντε τραγουδάει μόνο η Μαρία Δημητριάδη. Μετά από κάποια χρόνια, κάνει πάλι συναυλίες με τον Μίκη, τον Μαρκόπουλο. Δισκογραφικά συνέχισε με το «Δελτίο καιρού», με τραγούδια πολλών συνθετών σε πρώτη εκτέλεση, τα «Λιανοτράγουδα» του Θεοδωράκη, τον πρώτο δίσκο του Γιώργου Σταυριανού, την «Ελένη» του Χατζιδάκι, το «Εμπάργκο» του Μικρούτσικου, με άλλους τραγουδιστές, κ.ά.
Μετά από το '90 - '91 και δύο πολύ μεγάλες περιοδείες με τον Μίκη, άρχισε να αποτραβιέται. Ακολούθησαν δύο χρόνια δουλειάς της στο Βελιγράδι, την περίοδο του εμπάργκο. Έκανε συναυλίες κι ένα δίσκο, τα έσοδα του οποίου, με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας, πήγαν για τους πρόσφυγες. Δύο χρόνια πηγαινοερχόταν στη Γιουγκοσλαβία. Τελευταία δισκογραφική της δουλειά ήταν οι «Δον Κιχώτες» των Παρασκευά Καρασούλου (στίχοι) και Θοδωρή Οικονόμου (μουσική). Όπως έλεγε, πολύ σημαντική ήταν η στιγμή της γνωριμίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη, που από μικρό παιδάκι και λόγω οικογένειας ήταν το ίνδαλμά της. Επίσης, η συνεργασία της με τον Θάνο Μικρούτσικο και η γνωριμία της με τον Μάνο Χατζιδάκι.
Σοφία Αδαμίδου / Ριζοσπάστης
Επιμέλεια κειμένων και φωτογραφίες: Χρήστος Ζουλιάτης
Ένα άγνωστο τραγούδι σε στίχους Γιάννη Αγγελάκα και μουσική από το συγκρότημα "Τρύπες"
**************************************************************************************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου