«Ο Μικρός ΗΡΩΣ» / Ο σούπερμαν του πατριωτισμού αλλοίωσε, ίσως, το νόημα της πραγματικής Κατοχικής Αντίστασης των νέων.

ΘΥΜΑΜΑΙ τον πατέρα μου να με φωνάζει «Παιδί Φάντασμα», λόγω της εμμονής μου να διαβάζω «Μικρό Ήρωα» και συγχρόνως η ίδια παραίνεση «διάβασε και κανένα βιβλίο»... Κι εγώ διάβαζα το βιβλίο της ιστορίας για τον Κολοκοτρώνη και τον Μεγαλέξαντρο αλλά μέσα, πολλές φορές, έκρυβα τον «Μικρό Ήρωα» κι έκανα πως, τάχαμου, διαβάζω. Και πιο μέσα, μέσα μου, έκρυβα τον ήρωα Γιώργο Θαλάσση και έψαχνα την δική μου Κατερίνα. Παιδικοί ηρωισμοί που μ' αυτούς ανδρωθήκαμε και γαλουχηθήκαμε, ίσως, χωρίς να έχουμε διαβάσει την πραγματική αντίσταση της νεολαίας στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής, που και τα σχολικά βιβλία, σκοπίμως μας έκρυβαν. Είχαμε αφεθεί στους ηρωισμούς του Γιώργου, της Κατερίνας και του καθυστερημένου Σπίθα. Όμως δεν ήταν έτσι και, ευτυχώς, το καταλάβαμε νωρίς. 
Επιμέλεια κειμένων-Παρουσίαση: Χρήστος Ζουλιάτης

«Ο Μικρός ΗΡΩΣ», λοιπόν, των παιδικών μας χρόνων έχει μπει πια στο χρονοντούλαπο της λήθης και δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο έπαιξε θετικό ρόλο, στις μετεμφυλιακές γενιές, στο να διαμορφώσει,  φιλικά αισθήματα και φιλικές διαθέσεις για τις Αντιστασιακές Οργανώσεις, αυτές που έδρασαν πραγματικά κατά του κατακτητή, αφού ο συγγραφέας του Μικρού Ήρωα, Στέλιος Ανεμοδουράς,

Στέλιος Ανεμοδουράς

αποφεύγει να τις αναφέρει και καλύπτεται πίσω από την ορολογία «Πατριωτικές Οργανώσεις», ενώ σχεδόν σε όλη την Ευρώπη οι Αντιστασιακές Οργανώσεις απολάμβαναν εκτίμησης, σεβασμού και κρατικών τιμών, στην Ελλάδα, ειδικά την δεκαετία του '50, βρίσκονταν υπό διωγμό, ακόμα και η απλή αναφορά στη λέξη «Αντίσταση» σε κατέτασσε στους ηττημένους. Την εικονογράφηση έκανε ο Βύρων Απτόσογλου.

Αν σε αυτά τα αναγνώσματα προσθέσουμε και τον κρατικό αποπροσανατολισμό, μέσω των «ιστορικών» βιβλίων του ΟΕΔΒ, καταλαβαίνουμε, πώς γαλουχήθηκαν, τουλάχιστον, τα παιδιά της γενιάς μου. Ακόμα, ο συγγραφέας του «Μικρού Ήρωα», ήταν υποχρεωμένος (;) να αποφεύγει αναφορές σε

Βύρων Απτόσογλου

Έλληνες προδότες επί Κατοχής, γιατί οι νικητές του εμφυλίου πολέμου ήθελαν να εξαλείψουν από την ιστορία κάθε αναφορά στους ταγματασφαλίτες, στους δοσίλογους, στους κουκουλοφόρους και στους κάθε λογής συνεργάτες των Γερμανών, γιατί όλοι αυτοί είχαν ενταχθεί στις γραμμές των νικητών και στη δεκαετία του πενήντα και αργότερα απολάμβαναν τα λάφυρα της νίκης τους σε βάρος των δυνάμεων της Αντίστασης εναντίον του κατακτητή. 

Ενδεικτικό της εποχής του '50 είναι και οι αναφορές στη Σοβιετική Ένωση, η οποία αναφέρεται Ρωσία και οι κάτοικοί της, από το ένα άκρο της στο άλλο, αναφέρονται εθνολογικά ως Ρώσοι. Και όταν ο Μικρός Ήρως, Γιώργος Θαλάσσης, το θρυλικό «Παιδί-Φάντασμα» αναλαμβάνει μια αποστολή σε ένα χωριό των Ουραλίων, διαπιστώνει πως οι δρόμοι του είναι «άθλιοι» και τα σπίτια του «πολύ παλιά» και γενικά επικρατεί μια εικόνα φτώχειας με ζητιάνους να τουρτουρίζουν μέσα στο κρύο. Το μήνυμα που περνιέται εδώ από τον Στέλιο Ανεμοδουρά είναι σαφές: «Παρουσιάζει ένα ζητιάνο στην πρώην Σοβιετική Ένωση γιατί, ανεξάρτητα από το πόσο πλούσιοι ή φτωχοί ήταν οι σοβιετικοί πολίτες, η ζητιανιά είχε εξαλειφθεί εντελώς και επομένως ο καθένας που θα έβλεπε έναν ζητιάνο θα καταλάβαινε πως κάτι δεν πάει καλά» (γράφει ο Προκόπης Κωφός).

Το γεγονός πως γράφτηκε στα μέσα της δεκαετίας του '50, αναδύεται γενικότερα το κλίμα της εποχής του λεγόμενου «ψυχρού πολέμου», αλλά και ειδικότερα το κλίμα που επέβαλαν στη χώρα μας οι νικητές του εμφυλίου πολέμου.

Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει πάμπολλα παραδείγματα από τις «αποστολές» του Μικρού Ήρωα που για μένα εντάσσονται στην φλύαρη, ανούσια και αποπροσανατολιστική φιλολογία, για να μην πω παραφιλολογία.

Ας αναρωτιέται, λοιπόν, ο Λουλιανός Κηλαηδόνης «Που να 'σαι τώρα και σ' έχω χάσει, καλέ μου ήρωα Γιώργο Θαλάσση».

[πληροφορίες πήρα από το «Μπαούλα», ένα μπλογκ που ασχολείται με τον Μικρό Ήρωα].

«Ο ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΑΣ» - Στίχοι παρμένοι από το Ελεύθερο Θέατρο 

σε μουσική Λουκιανού Κηλαηδόνη

Τραγουδούν Λ. Κηλαηδόνης - Δ. Δημοσθένους - Η. Σάϊα

********************************************************************

Στο ιστορικό πρώτο τεύχος της μακρόβιας σειράς, σκιαγραφείται η προσωπικότητα των βασικών ηρώων και εξυφαίνεται το ντεκόρ της περιπέτειας. Ακόμα, μας πληροφορεί, πώς ο Γιώργος Θαλάσσης, το «ηρωικό Ελληνόπουλο» ξεκίνησε τη δράση του κατά των κατακτητών και πώς συνάντησε τον αχώριστο σύντροφό του Σπίθα, «το αδιάκοπα πεινασμένο παιδί με το καθυστερημένο μυαλό και τη μεγάλη καρδιά» και την Κατερίνα.

Αν θέλετε να διαβάσετε ολόκληρο το πρώτο τεύχος, κλικάρετε ΕΔΩ (είναι σε αρχείο pdf).
Αν θέλετε να αγοράσετε τα τεύχη του Μικρού Ήρωα και άλλα τινά αναγνώσματα κλικάρετε ΕΔΩ

Απ΄τις Εκδόσεις «Περιοδικός Τύπος», κυκλοφόρησε το δίτομο έργο, το «Λεξικό του Μικρού Ήρωα», του συγγραφέα-δημοσιογράφου Γιώργου Βλάχου και αποτελεί την πληρέστερη και λεπτομερέστερη καταγραφή ελληνικού περιοδικού που έχει γίνει έως σήμερα. Ο πρώτος τόμος περιέχει την πλήρη αλφαβητική καταχώρηση όλων των χαρακτήρων που πήραν μέρος και των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στα 798 τεύχη της πρώτης έκδοσης του περιοδικού. Ο δεύτερος τόμος περιλαμβάνει όλα τα εξώφυλλα του περιοδικού μαζί με την υπόθεση της περιπέτειας κάθε τεύχους. Επίσης, πλήθος άλλων στοιχείων, όπως ημερομηνίες έκδοσης του κάθε τεύχους αλλά και αναφορά των σημαντικότερων ιστορικών γεγονότων εκείνης της περιόδου.

Σ΄αυτό το έργο ο συγγραφέας Γεώργιος Βλάχος γράφει: «Μετά από πολλά χρόνια - κάπου μέσα στη δεκαετία του ’80- ξαναβρήκα τον Γιώργο Θαλάσση αναπάντεχα. Λιαζόταν στον πάγκο ενός πανηγυριώτικου παλαιοβιβλιοπωλείου, παρέα με άλλους ‘‘μικρούς’’ συναδέλφους του, που είχαν κάνει κι εκείνοι καριέρα την ίδια πάνω-κάτω εποχή με τον Γιώργο. Άλλος στις ζούγκλες, άλλος στα γήπεδα της Βραζιλίας, άλλος στο διάστημα κι άλλος στο μακρινό Ουέστ σαν καουμπόυ.

Έδειχνε να συζητούσαν μεταξύ τους σαν απόμαχοι για τις περασμένες καλές μέρες. Θα μιλούσαν ασφαλώς για τις παλιές κι αξέχαστες περιπέτειές τους.

Τουλάχιστον έτσι μου φάνηκε…

Κοντοστάθηκα.

Δεν έδειξαν να μου δίνουν σημασία.

Διακόπτοντας βέβηλα την ηρεμία τους σήκωσα μερικά τεύχη από την ντάνα με τους ‘‘Μικρούς Ήρωες’’.

Άρχισα να τα ξεφυλλίζω περισσότερο από περιέργεια παρά από λαχτάρα…

Ανάμεσά τους θυμήθηκα, ξαναβλέποντάς τα, πολλά από εκείνα τα παλιά μας ‘‘ραντεβού’’. Ξεχώρισα μερικά τεύχη παρατηρώντας για αρκετή ώρα ένα-ένα τα εξώφυλλά τους χωριστά και όλα μαζί μετά.

Πώς είναι να ξεφυλλίζεις ένα παλιό Ημερολόγιο-Λεύκωμα, που ήταν για χρόνια κάπου καταχωνιασμένο; Σαν σελίδα παλιού Ημερολογίου στα μάτια μου το κάθε εξώφυλλο, η κάθε κιτρινισμένη σελίδα από εκείνα τα παλιά τευχάκια.

Οι μηχανισμοί της μνήμης άρχισαν να λειτουργούν πυρετωδώς.

Συνειρμοί…

Εικόνες μιας καθημερινής ζωής κάποιες δεκαετίες, πίσω.

Χειμαρρώδης παρέλαση από λεπτομέρειες, που ποτέ δεν είχα καταβάλει προσπάθεια να τις καταχωρίσω στη μνήμη. Λεπτομέρειες που ποτέ δεν είχα σκεφτεί να ανακαλέσω στα επίπεδα του συνειδητού δοκιμάζοντας τη σημαντικότητά τους.

Ανάκατα κι ασήμαντα γεγονότα, χωρίς καμιά χρονολογική σειρά. Η εικόνα στο εξώφυλλο όριζε με τον δικό της τρόπο τον τόπο και τον χρόνο.

‘‘Οργή Θεού!’’... Ο πρώτος ‘‘Μικρός Ήρως’’, που είχα αγοράσει με το χαρτζιλίκι μου!… Τεύχος 222!… Για δες, θυμόμουν ακόμα τον αριθμό του τεύχους!… ‘‘Ο Γκρίζος και ο Γαλάζιος’’!… Αυτό, το είχα διαβάσει, όταν είχα μείνει καμιά δεκαριά μέρες άρρωστος στο κρεβάτι! Αριθμός τεύχους 241… Και πάλι θυμόμουν τον αριθμό τεύχους!… ‘‘Πράκτωρ-Σύννεφο’’!… Το διάβασα στο δρόμο γυρίζοντας σπίτι κρατώντας στα χέρια μου το πρώτο μου πτυχίο… Το Απολυτήριο του Δημοτικού!… ‘‘Ο Κατάσκοπος-Φάντασμα’’, δεν μου το είχε επιστρέψει ποτέ ένας φίλος μου (θύμωσα μεταχρονολογημένα)… Ετούτο, μαζί με κάποια άλλα, μου τα είχε κάνει… ανάμνηση ο πατέρας μου, πριν προλάβω να τα διαβάσω… Να, αυτό δεν ήταν που το είχα διαβάσει κρυφά μέσα στο μάθημα;… Αυτό… Εκείνο… Το άλλο… Κι αυτό… Κι αυτό… Κι αυτό!…

Σε ποια εποχή βρισκόμουν;

Τα τεύχη ήταν εκεί μπροστά μου και με προκαλούσαν!…

Δεν μου υπόσχονταν τίποτα… Απαιτούσαν!

Τα πήρα όλα!

Τα διάβασα όλα!

Αλλά, μοιραία, με άλλο μάτι πια και με την αίσθηση ότι χρωστούσα κάτι στον παλιό καλό μου φίλο, τον Γιώργο Θαλάσση. Κάτι, που δεν έλεγε, ωστόσο, να πάρει συγκεκριμένη μορφή…».

[Δανεισμένο από «ΜΙΚΡΟΣ ΣΕΡΙΦΗΣ Club Φίλων»]