Αναστασία Βούλγαρη: Συνοπτική παρουσίαση του βιβλίου «Διάλογοι στο λυκόφως» του Μίκη Θεοδωράκη / Προλογίζει ο Μίκης

Της Αναστασίας Βούλγαρη
Εισαγωγή

Το άρθρο που ακολουθεί δεν είναι παρά μια απόπειρα παρουσίασης του καινούριου βιβλίου του Μίκη Θεοδωράκη με παράθεση μόνο των βασικών σημείων του. Ο λόγος για το νέο βιβλίο του Μίκη «Διάλογοι στο λυκόφως», το οποίο περιλαμβάνει ενενήντα αυτούσιες συνεντεύξεις, από το 2003 έως το 2015.

Προτίμησα να παραθέσω ελάχιστα από τα άγνωστα, στο πλατύ κοινό, ιστορικά γεγονότα-αποκαλύψεις της περιόδου 1960-1980, προκειμένου να δοθεί περισσότερη έμφαση στη θεοδωρακική σκέψη και μουσική και στον συνεχή αγώνα του Μίκη για την εθνική ανεξαρτησία και την ελευθερία. Από την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης, των Δεκεμβριανών και του Εμφυλίου παραθέτω ένα απόσπασμα για την ΕΑΜική γενιά και το συγκλονιστικό μέχρι δακρύων απόσπασμα για τη Μακρόνησο.

Επομένως, ο αναγνώστης που θέλει να γνωρίσει το βιβλίο και να διαμορφώσει τη δική του άποψη, θα πρέπει να το μελετήσει εξ ολοκλήρου. 

«Διάλογοι στο λυκόφως»

Ο λυρικός και μουσικός γραπτός λόγος του Μίκη Θεοδωράκη, ένας λόγος-ποταμός με ποιητικότητα ακόμα και στις στιγμές της πίκρας, της οργής ή των αντικρουόμενων συναισθημάτων του, είναι το απόσταγμα της βαθιάς του επικοινωνίας με τον

Αναξίμανδρο και τον Ηράκλειτο, με τον Μακρυγιάννη και τον Μαρξ, με τη δυτική και τη ρώσικη συμφωνική μουσική, με το βυζαντινό μέλος και τους αρχαίους «τρόπους», με το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι, μιας βαθιάς επικοινωνίας και βιωματικής εμπειρίας της ελληνικής ποίησης από τον Αισχύλο έως τον Διονύση Καρατζά.

Με τον πρόλογο του, ο Μίκης τείνει στον αναγνώστη τον «μαγικό σπάγκο» σαν ένα τεράστιο «πιστεύω», «αγαπώ», «επιμένω». Αν ο αναγνώστης πιάσει την άκρη του «σπάγκου», θα μεταφερθεί από την ξηρασία της ενδοχώρας, όπου βρίσκεται ακινητοποιημένος και άδειος από «ανθρωπομονάδες. Αν ο αναγνώστης αποφασίσει να κάνει το ταξίδι κι ακολουθήσει τον δρόμο του νερού, θα βρεθεί μπροστά στην πύλη του «θεοδωρακικού σύμπαντος». Κι αν, τελικά, αποφασίσει να διαβεί την πύλη και να κοινωνήσει τον θεοδωρακικό λόγο, θα ταυτιστεί με τον επίλογο του βιβλίου. Στους ήδη μυημένους θα πρότεινα μετά τον «Μαγικό σπάγκο» να διαβάσουν το «Αντί επιλόγου» κι ύστερα να προχωρήσουν κανονικά στο υπόλοιπο βιβλίο…

Νομίζω ότι ο πυρήνας της θεοδωρακικής σκέψης εντοπίζεται στη θεωρία του για τον «νόμο της συμπαντικής αρμονίας» και γύρω του ο Μίκης δημιουργεί ομόκεντρους κύκλους σκέψεων, ιδεών και πράξεων, από τη σύνθεση των μουσικών του έργων έως τον αγώνα του για την εθνική ανεξαρτησία και την ελευθερία.

Το βιβλίο της Αναστασίας Βούλγαρη διατίθεται ΔΩΡΕΑΝ. 

Επικοινωνείστε (στο inbox) με την συγγραφέα ΕΔΩ ή με μένα ΕΔΩ 

*******************************

Πρόλογος του Μίκη Θεοδωράκη 

για το νέο βιβλίο της Αναστασίας Βούλγαρη.

ΚΑΙ ΕΓΕΝΕΤΟ ΦΩΣ!

Η εξαίσια δουλειά που έγινε από την Αναστασία Βούλγαρη πάνω στο βιβλίο μου «Διάλογοι στο λυκόφως», προβάλλοντας συνοπτικά την πεμπτουσία της φιλοσοφίας μου για τη ζωή,την κοινωνία, την πολιτική και τον πολιτισμό και πάνω απ’ όλα για την Ελλάδα, θεωρώ ότι βοηθάει αποτελεσματικά την κατανόηση της στάσης μου μέσα στον σύγχρονο κόσμο και προ παντός μέσα στη σημερινή Ελλάδα.

Δεν μπορώ να ξέρω τις σκέψεις και τις ιδέες που επικρατούν μέσα στο ανώνυμο πλήθος των Ελλήνων, όμως ανάμεσα σε μένα και στους επώνυμους όλων των ειδικοτήτων, υπάρχει χάος.

Δεν έχω τίποτα το κοινό μαζί τους. Ανήκουμε σε διαφορετικούς κόσμους. Και έτσι εξηγείται η σχιζοφρένεια με την οποία αντιμετωπίζομαι στη χώρα μου. Δηλαδή, ταυτόχρονα μίσος και αγάπη, εκτίμηση και περιφρόνηση, αποδοχή και απόρριψη κλπ.

Γι’ αυτό, η συνοπτική και ανάγλυφη προβολή των ιδεών μου όπως προβάλλονται από το κείμενο της Βούλγαρη, έχει για μένα τεράστια σημασία. Ακριβώς γιατί βοηθάει το πλατύ κοινό να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους υπάρχει αυτό το χάος που με ακολουθεί απότη στιγμή της πρώτης μου κοινής προσπάθειας και της πρώτης πνευματικής μου δημιουργίας έως σήμερα, δηλαδή της μεγάλης αποδοχής από τον ανώνυμο λαό και της απόλυτης απόρριψης από μέρους των επωνύμων και κυρίως των εξουσιαστών παντός είδους.

Για τους λόγους αυτούς, θεωρώ την διάδοση του νέου βιβλίου μου (καθώς και εκείνου που θα ακολουθήσει με τίτλο «Μονόλογοι εις εαυτόν») ως την τελική προσπάθεια της ζωής μου να φύγω από αυτόν τον κόσμο με την συνείδησή μου ήσυχη. 

Είναι για μένα απόλυτη ανάγκη, να προβληθούν οι λόγοι και οι αιτίες που οδήγησαν όλους αυτούς να προσπαθούν (και δυστυχώς να καταφέρουν τελικά) να πνίγεται η φωνή μου, να διαστρεβλώνεται η σκέψη μου, να εκμηδενίζεται η πολιτική μου στάση, να απαγορεύεται το μουσικό μου έργο, να αγνοούνται οι πάσης φύσεως ιδέες και απόψεις μου και η όλη στάση μου, ακόμα και όταν κατά κοινή ομολογία βοήθησαν την πρόοδο του λαού μας και της χώρας μας, όπως το Κίνημα των Λαμπράκηδων, η Πολιτιστική Άνοιξη του ’60, η ίδρυση του Πατριωτικού Μετώπου και γενικά ο αγώνας μου κατά της χούντας.

Μπορεί απ’ τη μια μεριά να με γεμίζει με υπερηφάνεια το γεγονός ότι ένας ξένος λαός και δη ο γερμανικός, εκτιμά τόσο πολύ το έργο και τις ιδέες μου, ώστε να ιδρύεται στο Βερολίνο η Theodorakis Academy, μια Ακαδημία που θα μελετά, θα αναλύει και θα προβάλλει το έργο μου συνολικά, δηλαδή τόσο το μουσικό όσο και το πνευματικό-ιδεολογικό, την ώρα που στην χώρα μου η τάξη των επωνύμων πάσης φύσεως το αγνοεί είτε το γνωρίζει και το φιμώνει. Δηλαδή να με τιμούν οι ξένοι και η επίσημη Ελλάδα να προσπαθεί να με προσβάλει. 

Αυτό το μαύρο πέπλο που σκεπάζει τη ζωή μου, θα πρέπει να κοπεί με το μαχαίρι, όπως ο Γόρδιος Δεσμός. Και το μαχαίρι αυτό είναι η ενημέρωση του ελληνικού λαού για τα πραγματικά αίτια που δεν είναι άλλα παρά οι ιδέες μου, όπως περιγράφονται με σαφήνεια στα βιβλία που προανέφερα. 

Γι’ αυτό καλώ τους φίλους μου και όσους αγαπούν το έργο μου να ενημερωθούν και να ενημερώσουν, ώστε να διαλυθεί αυτή η ομίχλη που με σκεπάζει και με πνίγει.

Αθήνα, 12.9.2016
Μίκης Θεοδωράκης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ αναλυτικά για το βιβλίο «Διάλογοι στο λυκόφως»

Η Αναστασία Βούλγαρη γεννήθηκε στην Αθήνα.

Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη γαλλική γλώσσα στη Γαλλία στο Centre Linguistique Appliquée, Besançon.

Φοίτησε στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο στο τμήμα

Ελληνικού Πολιτισμού. Σπούδασε fashion design και Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας.

Δραστηριοποιήθηκε επί σειρά ετών στις επιχειρήσεις στην Ελλάδα ως επιχειρηματίας, στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας και της ένδυσης και στο εξωτερικό ως σύμβουλος ποιότητας, στα συστήματα του ISO 9000.

Τον Μάρτιο του 2011 παρουσίασε στο Θέατρο «ΣΥΝ-ΚΑΤΙ» το μονόπρακτο με τίτλο «Κάποιος να με φωνάξει», σε σκηνοθεσία και ερμηνεία της κ. Ελένης Τζαγκαράκη, με μουσική επένδυση από έργα του Μίκη Θεοδωράκη.

Το Μάιο τού ίδιου έτους, το έργο παρουσιάστηκε στο Βουκουρέστι και σε άλλες πόλεις της Ρουμανίας, σε μετάφραση της κ. Έλενας Λάζαρ, σκηνοθεσία της κ. Μιχαέλα Μπόμποκ Μανέα και ερμηνεία της κ. Ντανιέλα Μολντοβάν.

Το 2013 εκδόθηκε το βιβλίο της «Θα σε λιώσω»! από τις εκδόσεις Αγγελάκη.

Το 2015 παρουσίασε στο Θέατρο «ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ» το «Κάποιος να με φωνάξει», σε σκηνοθεσία Αλέξιου Κοτσώρη.

Η ποιητική της συλλογή «Το φως λιγόστεψε στην άκρη της πόλης», (εκδόσεις Εύμαρος) βρίσκεται , από τον Δεκέμβριο 2015, στα βιβλιοπωλεία.

Τα βιβλία της Αναστασίας Βούλγαρη (κλικ στους τίτλους)

___Θα σε λιώσω_______  Κάποιος να με φωνάξει_____ Το φως λιγόστεψε...

 

Επιμέλεια-Παρουσίαση: Χρήστος Ζουλιάτης

Γιάννης Σεφερλής: «Ανατολική Αττική – Ανακαλύψτε τη μαγεία της φύσης». Έκθεση Φωτογραφίας/Εγκαίνια 29/10 / 7 μ.μ.

ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΦΕΡΛΗ

Ο Δήμος Μαρκοπούλου σας προσκαλεί στα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας του Γιάννη Σεφερλή, με τίτλο: «Ανατολική Αττική – Ανακαλύψτε τη μαγεία της φύσης», το Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2016 και ώρα 7.00 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Μαρκοπούλου (οδ. Γ. Παπαβασιλείου 34).

Ο συμπολίτης μας Γιάννης Σεφερλής κάνοντας την υπέρβαση, πέρα από την πανεπιστημιακή και επαγγελματική του παρακαταθήκη ως αρχιτέκτονας, πολιτικός μηχανικός και πολεοδόμος, μας καλεί να ανακαλύψουμε τη μοναδικότητα της «αρχιτεκτονικής» της φύσης. Αφετηρία για αυτό το «ταξίδι», αποτελεί η «χρυσή ώρα» του πρωινού και «καμβάς» του οι γραμμές του ορίζοντα, οι «πινελιές» του νερού, το «ελεύθερο σχέδιο» των ορεινών όγκων, των λόφων, της βλάστησης, το ανάγλυφο του εδάφους και όλα τα στοιχεία της πρωτεργάτριας πλάσης.

Στα πλαίσια της έκθεσης, θα πραγματοποιείται συνεχής προβολή βίντεο με τη μαγεία της φύσης από την ευρύτερη περιοχή, σε επιμέλεια του ίδιου του καλλιτέχνη.

Ο Γιάννης Σεφερλής γεννήθηκε στην Αρχαία Ολυμπία. Είναι συνταξιούχος Πολεοδόμος με ειδικότητα στον Τουρισμό. Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και Αρχιτεκτονική στη Φλωρεντία. Εργάστηκε στο Ινστιτούτο Πολεοδομίας του Πανεπιστήμιου της Μπολόνια, αρχικά ως Επιστημονικός συνεργάτης και στην συνεχεία ως

Επίκουρος Καθηγητής, αλλά επέστρεψε σύντομα στην Ελλάδα. Μεταξύ των άλλων διατέλεσε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβούλιου Αρχαίας Ολυμπίας, καθώς και εμπνευστής και Πρόεδρος των φορέων «Πολίτες της Ολυμπίας» και του Διεθνούς Ολυμπιακού Κέντρου Ειρήνης και Πολιτισμού (Δ.Ο.Κ.Ε.Π.), στο όποιο συμμετείχαν εξέχουσες προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η ευαισθησία του για την Αρχαία Ολυμπία, δεν του επέτρεπε να κατασκευάζει κτίρια στην σύγχρονη πόλη, έτσι από το 1985 και μετά, κατάφερε σχεδόν το σύνολο των κατασκευών, μεταξύ αυτών και τρία ξενοδοχεία 4 αστέρων και ένα 5 αστέρων - να γίνουν από τον ίδιο, πάνω στο λόφο του Δρούβα, στα εγκαταλειμμένα από τον περασμένο αιώνα παλιά Ολύμπια, που δεν έχουν άμεση σχέση με τον Αρχαιολογικό χώρο.

Λατρεύει τη φύση, τη φωτογραφία και τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό, τον οποίο ερευνά με πάθος από τα φοιτητικά του χρόνια. Στα θέματα αυτά έχει κάνει πολλές διαλέξεις και εκθέσεις φωτογραφίας, με σημαντικότερη αυτή στην Γκαλερί «Αθηναΐς», υπό την αιγίδα του Ε.Ο.Τ., με θέμα «Αλφειός… από τις πηγές μέχρι την Ολυμπία…» με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, περίοδο κατά την όποια είχε αναλάβει και την Τουριστική Προβολή της Δυτικής Ελλάδας.

Εδώ και δύο χρόνια επέστρεψε και ζει μόνιμα στο Πόρτο Ράφτη. Ταυτόχρονα ίδρυσε στο διαδίκτυο, την ομάδα με τίτλο «Ανατολική Αττική. Ανακαλύψτε τη μαγεία της φύσης και τον Πολιτισμό της» με 3.500 μέλη, με την όποια κάνουν τακτικές «αποδράσεις» με ξεναγήσεις, σε διάφορα μέρη της Ανατολικής Αττικής και όχι μόνο.

Αποδεικνύοντας έμπρακτα και την ανθρωπιστική του ευαισθησία και Αλληλεγγύη, ο Γιάννης Σεφερλής, θα διαθέσει μέρος των εσόδων από την πώληση των φωτογραφικών του έργων, για την ενίσχυση του Κοινωνικού Παντοπωλείου του Δήμου Μαρκοπούλου. Να σημειωθεί, ότι η πώληση των φωτογραφιών δεν πραγματοποιείται με στόχο το κέρδος, αλλά για την κάλυψη του αυξημένου κόστους της εκτύπωσής τους.

Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή και με διακεκριμένο υλικό του Γιάννη Σεφερλή, από προγενέστερες εκθέσεις.

Η έκθεση θα είναι ανοιχτή στο κοινό μέχρι και τις 6 Νοεμβρίου 2016, καθημερινά 5.30 μ.μ. – 8.30 μ.μ. και τα Σαββατοκύριακα: 10.00 π.μ. – 1.00 μ.μ. και 5.30 μ.μ. – 8.30 μ.μ.

Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Μαρκόπουλου

Οδός Παπαβασιλείου 34

Εγκαίνια: Σάββατο 29 Οκτωβρίου στις 7 μ.μ.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ.

Επιμέλεια-Παρουσίαση: Χρήστος Ζουλιάτης

«Κορόιδο Μουσολίνι»: Η μικρή χωριατοπούλα Ρετζινέλλα από το Αμπρούτσι, που έγινε τραγούδι Ελληνικό κατά των φασιστών.

Από την χωριατοπούλα Ρετζινέλλα, στο Κορόιδο Μουσολίνι κι ακόμα παραπέρα. Το μεγάλο ταξίδι της Ρετζινέλλας, της χωριατοπούλας από το Αμπρούτσι. Για τους περισσότερους από μας, η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου είναι άρρηκτα δεμένη, από τα σχολικά μας ακόμα χρόνια, με το τραγούδι «Κορόιδο Μουσολίνι». Απ’ όσους το τραγουδούν σήμερα, λίγοι θα ξέρουν ότι πρόκειται για τραγούδι Ιταλού συνθέτη.

 Το 1938 ο Ιταλός συνθέτης Έλντο ντι Λάτζαρο (Eldo di Lazzaro, 1902-1968) γράφει, σε στίχους του Κ. Μπρούνο, ένα τραγούδι στο οποίο παίνευε τα κάλλη της ωραίας χωριατοπούλας,από τα βουνά των Αμπρούτσι, της Ρετζινέλλας. Το τραγούδι λέγεται «Reginella Campagnola» (η χωριατοπούλα Ρετζινέλλα). Οι στίχοι είναι σύμφωνοι με τις προδιαγραφές του φασιστικού καθεστώτος: υμνούν την αγνή ζωή της υπαίθρου και την ευημερία των αγροτών, αν και γράφτηκαν μέσα στη βουή της μιλανέζικης μεγαλούπολης. Η μουσική έχει κάτι που σε κάνει να την προσέξεις αμέσως. Ο ντι Λάτζαρο είχε κάνει κι άλλες μεγάλες επιτυχίες που είχαν ηρωίδες κοπέλες από διάφορες περιοχές της Ιταλίας, και είχε την τύχη να μη γράψει τραγούδι ανοιχτά προπαγανδιστικό για το φασιστικό καθεστώς. (Ο πρώτος τραγουδιστής της Ρετζινέλλας, ο Κάρλο Μπούτι, είναι αυτός που τραγούδησε και τη Faccetta nera, τον ύμνο των φασιστών).
(Σημείωση δική μου: Μήπως μας θυμίζει κάτι αυτό εδώ? Τους στίχους "Κορόιδο Μουσολίνι" τους έγραψε ο Γ.Οικονομίδης και στη χουντική επταετία έγραψε τον ύμνο της 21ης Απριλίου).

Ακούστε την πρωτότυπη έκδοση

*

All’alba quando spunta il sole,

là nell’Abruzzo tutto d’or…

le prosperose campagnole

discendono le valli in fior.

O campagnola bella,

tu sei la Reginella.

Negli occhi tuoi c’è il sole

c’è il colore delle viole,

delle valli tutte in fior!…

Se canti la tua voce,

è un’armonia di pace,

che si diffonde e dice:

«se vuoi vivere felice

devi vivere quassù!…»

Quand’è la festa del paesello,

con la sua cesta se ne va…

trotterellando l’asinello,

la porta verso la città.

O campagnola bella…

………………………………..

Ma poi la sera al tramontare,

con le sue amiche se ne va…

è tutta intenta a raccontare,

quello che ha veduto là in città.

O campagnola bella…

………………………………..

Το τραγούδι έγινε μεγάλη επιτυχία, ιδίως επειδή ήταν ιδανικό για τα πανηγύρια στα χωριά και τις χοροεσπερίδες στην πόλη με συνοδεία από ακορντεόν, ένα όργανο που πολύ εύκολα βρισκόταν.

Πολύ γρήγορα ξεπέρασε τα όρια της Ιταλίας.

Στην Τσεχία  κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1939 με τίτλο «Modrooká Panenka» (Γαλανομάτα κούκλα): από τον τραγουδιστή,συνθέτη και μαέστρο Ρούντολφ Αντονίν Ντβόρσκι και την χορευτική του ορχήστρα.

*

Την ίδια χρονιά η «Reginella Campagnola» κυκλοφόρησε σε δίσκο στη Γαλλία, από τον Τίνο Ρόσι, τον «διασημότερο Κορσικανό μετά τον Ναπολέοντα», όπως τον αποκαλούν κάποιοι.

*

Το 1940, η «Ρετζινέλλα» ήρθε και στην Ελλάδα. Ο Πωλ Μενεστρέλ, έβαλε ελληνικούς στίχους στη μουσική του ντι Λάτζαρο και το ανάθεσε σε μια νεαρή Κερκυραία, τη Ρένα Βλαχοπούλου, να το τραγουδήσει.

Το τραγούδι κυκλοφόρησε σε δίσκο από τον Φώτη Πολυμέρη κι έγινε μεγάλη επιτυχία.  Και να οι στίχοι του Πωλ Μενεστρέλ για τη «Μικρή Χωριατοπούλα». όπως ακούγονται στον δίσκο του Φώτη Πολυμέρη.

*

ΜΙΚΡΗ ΧΩΡΙΑΤΟΠΟΥΛΑ

Σαν πάει με το γαϊδουράκι

τα φρούτα της στην αγορά

στο πέρασμά της με μεράκι

της λεν οι νέοι τρυφερά

Μικρή χωριατοπούλα

γλυκιά μελαχρινούλα

δυο μάτια βελουδένια

δυο χειλάκια κερασένια

να τι έχεις για προικιά!

Του κάμπου εσύ τραγούδι

ωραίο αγνό λουλούδι

που όποιον αγαπήσεις

τη χαρά θα του χαρίσεις

κοπελίτσα μου γλυκειά.

Με την κήρυξη του πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940, το τραγούδι διασκευάζεται άλλη μια φορά, αυτήν που ξέρουμε όλοι μας, από έναν ευφυέστατο στιχουργό, συνθέτη και κομφερανσιέ, τον Γιώργο Οικονομίδη. Το ερμηνεύει ο Νίκος Γούναρης με τη συνοδεία χορωδίας, και είναι το περίφημο «Κορόιδο Μουσολίνι» (ο κανονικός τίτλος είναι «Στη Ρώμη») 

*

ΚΟΡΟΪΔΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Με το χαμόγελο στα χείλη

παν οι φαντάροι μας μπροστά

και γίναν οι Ιταλοί ρεζίλι,

γιατί η καρδιά τους δε βαστά.

Βρέχει. Και κάτω από την τέντα

δεν κάνουν βήμα προς τα μπρος

και λένε στ’ ανακοινωθέντα:

«Φταίει ο κακός μας ο καιρός…»

Επωδός:

Κορόιδο Μουσολίνι

κανένας δε θα μείνει,

κι εσύ κι η Ιταλία

η πατρίδα σου η γελοία

τρέμετε όλοι το χακί.

Δεν έχεις διόλου μπέσα

κι όταν θα μπούμε μέσα,

ακόμα και στη Ρώμη

γαλανόλευκη θα υψώσουμε

σημαία ελληνική.

Το τραγούδι έχει ίσως συνδεθεί στη μνήμη πολλών με τη Σοφία Βέμπο, η οποία ωστόσο είχε πει πρώτη σε επιθεώρηση και σε δίσκο όχι αυτό, αλλά δυο άλλα εύθυμα αντιμουσολινικά τραγούδια, το «Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του» και «Στον πόλεμο βγαίνει ο Ιταλός». Το «Κορόιδο Μουσολίνι», όπως είπαμε, το είπε πρώτος ο Νίκος Γούναρης. Πρέπει επίσης να πω ότι αν και στη μνήμη των νεότερων το «Κορόιδο Μουσολίνι» επισκίασε την προηγούμενη διασκευή, εννοώ τη Μικρή χωριατοπούλα, ωστόσο οι παλιότεροι δεν την ξέχασαν. 

Μια παρένθεση εδώ: κανείς δεν θέλει να μειώσει το ρόλο της Σοφίας Βέμπο ή του ελαφρού τραγουδιού στην πατριωτική προπαγάνδα και στην εμψύχωση του ελληνικού λαού, αλλά σήμερα παρουσιάζεται πολλές φορές μια μονόπλευρη εικόνα και ξεχνιούνται τα δεκάδες ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια με επικαιρικά πατριωτικά και αντιμουσολινικά θέματα. Μάλιστα είναι πάνω από πέντε τα ρεμπέτικα που κοροϊδεύουν τον Μπενίτο Μουσολίνι, γραμμένα από πρώτα ονόματα (Μάρκος, Περιστέρης κτλ.) συχνά σκαρωμένα πάνω σε μελωδίες γνωστών δικών τους τραγουδιών.

Και μια που αναφέραμε τους μεγάλους του ρεμπέτικου τραγουδιού μας, ας θυμηθούμε και μία άλλη ελληνική διασκευή του τραγουδιού, που χρονικά πρέπει να βρίσκεται ανάμεσα στη Μικρή Χωριατοπούλα και στο Κορόιδο Μουσολίνι. Ο τίτλος είναι «Μανάβισσα και γαϊδουράκι», σε διασκευή του Σπύρου Περιστέρη που έβαλε και τους στίχους. Τραγουδούν σε πολύ μεγάλο κέφι ο Μάρκος Βαμβακάρης και ο Στράτος Παγιουμτζής, ο οποίος μάλιστα βγάζει και μανάβικες ιαχές:

(Στράτος:)-Εεεεεεεεεεεεέ !

*

ΜΑΝΑΒΙΣΣΑ ΚΑΙ ΓΑΪΔΟΥΡΑΚΙ

Μια νόστιμη χωριατοπούλα

με μάτια μαύρα σαν ελιές

πρωί πρωί με την δροσούλα

πουλάει τα φρούτα της στις γειτονιές (δις)

(Στράτος:)-Ε μπρρρρρρρρρρρρ !

Με το μικρό της γαϊδουράκι

γυρνά παντού και τραγουδά

εδώ το φίνο νεραντζάκι

κυράδες πάρτε κι είναι διαλεχτά (δις)

-Εεεεεεεεεεεεέ !

Είμαι μανάβισσα στην πένα

με πρώτο πράμα τρανταχτό

ότι γουστάρει στον καθένα

του το σερβίρω πάντα στο λεπτό (δις)

(Στράτος:)-Ε μπριρρρρρρρρρρρ !

Έχω καρπούζι όλο γλύκα

κοντούλες φίνες πατρινιές

πάρτε ξυνόμηλα που βρήκα

να ξετρελαίνουν γέρους και γριές (δις)

(Στράτος:)-Ε μπρρρρρρρρρρρρ !

(Στράτος:)-Εεεεεεεεεεεεέ !

Πρέπει να πούμε ότι η μουσική του Περιστέρη απομακρύνεται αρκετά από το πρωτότυπο, αλλά στην ετικέτα του δίσκου γράφεται και ο Έλντο ντι Λάτζαρο σαν συνθέτης. Ο Περιστέρης κι άλλη φορά είχε διασκευάσει ξένη επιτυχία, όταν έφτιαξε τον Αντώνη τον βαρκάρη τον σερέτη. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που θα την αφήσουμε για κάποια άλλη φορά.

Μια άλλη ρεμπέτικη διασκευή της Ρετζινέλας έχει και πάλι την υπογραφή του Σπύρου Περιστέρη και έχει τίτλο «Το μαναβάκι στις γειτονιές». Τους «πονηρούς» στίχους για το μαναβάκι έγραψε ο γνωστός και με το ψευδώνυμο «Τεμπέλης» Στράτος Παγιουμτζής , ο οποίος το τραγούδησε σε δίσκο πρώτος.

*

ΤΟ ΜΑΝΑΒΑΚΙ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ

Σαν βγαίνω με το γαϊδουράκι

και μες στους δρόμους τραγουδώ

μου λένε οι δούλες: «μαναβάκι

κόπιασε λίγο κι από δώ»

Μια ωραία μου ζητά σταφύλια

ολόγλυκα μισή οκά

της λέω: «κι απ’ τα δυο σου χείλια

εγώ έχω ακόμα πιο γλυκά»

Μια άλλη, αγκινάρα θέλει

με φυλλαράκια τρυφερά

της λέω: «έχω μή σε μέλει

σαν την καρδούλα σου κυρά»

-«Μανάβη» δυο γριές μου λένε

«κόκκινες έχεις πιπεριές;»

-«Είν’ επικίνδυνες και καίνε

δεν κάνουνε για τις γριές»

Όμως θα γυρίσουμε στη Ρετζινέλα, διότι η περιπλάνηση του τραγουδιού δεν σταματάει εδώ. Νωρίτερα, στις αρχές του 1940, η μουσική του Ντι Λάτζαρο είχε περάσει τον Ατλαντικό. Το διασκεύασε, σε αγγλικούς στίχους του Χάρολντ Άνταμσον, ο Γκλεν Μίλερ που είχε μια από τις μεγαλύτερες τζαζ μπάντες, και το έκανε το «Τραγούδι του Τρυποκάρυδου» (Woodpecker song). Το τραγούδι έμεινε μερικές εβδομάδες στην πρώτη θέση των πωλήσεων.

*

WOODPECKER SONG

He’s up each morning bright and early

To wake up all the neighborhood

To bring to ev’ry boy and girlie

His happy serenade on wood.

Hear him pickin’ out a melody

Peck, peck, peckin’ at the same old tree.

He’s as happy as a bumble bee

All day long.

To serenade your lady

Just find a tree that’s shady

And when you hear that tick-a-tick-tick, tick-a-tick-tick

Sing right along.

Come on and try his rhythm

And let your hearts beat with ‘im

Just listen to that tick-a-tick-tick, tick-a-tick-tick

Happy little Woodpecker Song.

H γερμανική εκδοχή του τραγουδιού γνώρισε πολλές επανεκτελέσεις και διασκευές που κυκλοφόρησαν ακόμα και στο τέλος της δεκαετίας του’ 60. Μια ελαφρο-πόπ διασκευή  του τραγουδιού μπορείτε να ακούσετε εδώ από τους Everly Brothers.

*

Ακολουθούν οι στίχοι του Richter στα γερμανικά.

Το τραγούδι μιλάει για ένα ερωτευμένο ζευγάρι που περνά ευτυχισμένα βράδια στο λιβάδι με αγκαλιές και φιλιά.

Βουκολικό ειδύλλιο κάτω από την βαριά σκιά του Χίτλερ…

Die schönen Tage sind vergangen

Dein Herz ist lang schon nicht mehr mein

Doch immer denke ich voll verlangen

Das Glück es kann nicht grosser sein.

Am Abend auf der Heide

Da küssten wir uns beide

Und deine Lippen sprachen leise von Liebe heiss was einer weiss was einer weiss nur ich

Am Abend auf der Heide

Da küssten wir uns beide

Seit diese Stunde dort zu zwei im Mondschein bin ich nur dein und denke allein an dich

Θα  ακούσουμε  το τραγούδι «Am Abend auf der Heide» από τον Otto Stenzel και την ορχήστρα του, από δίσκο 78 στροφών του 1939.

*

To 1941 γυρίστηκε στη Γερμανία μια ταινία με τον ίδιο τίτλο, εμπνευσμένη προφανώς από την γερμανική εκδοχή του τραγουδιού του di Lazzaro, ο οποίος υπογράφει και την μουσική της ταινίας. Στην ταινία που σκηνοθέτησε ο Jürgen von Alten και πρωταγωνιστούν ο Heinz Engelmann και η Magda Schneider εξελίσσεται μια ιστορία αγάπης ανάμεσα σε ένα συνθέτη που η καριέρα του  βρίσκεται σε καμπή, και στην οικονόμο του αγροκτήματος που κληρονομεί από τον θείο του. Πρόκειται για μία τυπική ταινία προπαγάνδας, που στην ουσία προβάλλει τα ιδανικά μιας κοινωνίας -βιτρίνας του ναζιστικού καθεστώτος.

Ο εύθυμος σκοπός του Έλντο ντι Λάτζαρο έφτασε ακόμα και στην Κίνα.  Η χαριτωμένη κινέζικη διασκευή έχει τίτλο «το τραγούδι της κουζίνας» και την συναντάμε σε μία καντονέζικη ταινία του 1959.

*

Kαι τώρα έχοντας στ’ αυτιά σας τους ήχους από όλες αυτές τις εκδοχές της μουσικής του di Lazzaro, κλείστε τα μάτια και φανταστείτε μια κρύα νύχτα του 1940 τον Τζουζέπε να σιγοτραγουδάει στην σκοπιά του για την «Reginella campagnola», τον Χανς να σφυρίζει στην περιπολία του το «Am Abend auf der Heide» και τον Δημήτρη να μουρμουρίζει χουχουλιάζοντας τα παγωμένα χέρια του «κορόιδο Μουσολίνι» σε κάποιο φυλάκιο κάπου στην Αλβανία.

Το ίδιο τραγούδι, να τους ενώνει και να τους χωρίζει συνάμα.

Από το μπλογκ BLOGOSLOVAKIA του Allu Fun Marx, που βασίστηκε σε έρευνα του Νίκου Σαραντάκου. Η ανάρτηση τότε (2007) έγινε από τον Γιώργο (γνωστός στο διαδίκτυο ως Allu Fun Marx) που, δυστυχώς, ''εφυγε'' στα 47 του χρόνια. Αφιερωμένη στη μνήμη του αυτή η ανάρτηση. ΚΙΛΚ ΕΔΩ http://afmarx.wordpress.com/2007/10/25/reginella-campagnola/

Επιμέλεια κειμένων:Χρήστος Ζουλιάτης