Μάνος Χατζιδάκις και Πιέρ Πάολο Παζολίνι / Μια συνάντηση που δεν έγινε ποτέ και όμως, τα παιδιά κάτω στον κάμπο «I ragazzi giù nel campo»

Μάνος Χατζιδάκις - Πιέρ Πάολο Παζολίνι.

Στις 2 Νοεμβρίου 1975, ο Pier Paolo Pasolini βρέθηκε δολοφονημένος σ' ένα απομακρυσμένο χώρο κοντά σε αεροδρόμιο, υπογράφοντας έτσι μία υποθήκη τραγική για το μέλλον του πολιτισμού.

Καθολικός ο Pasolini, βραβευμένος μάλιστα από το Βατικανό, μολονότι μαρξιστής και άθεος. Ίσως γιατί ελκυόταν από τον θρησκευτικό ουμανισμό και μία συμπάθεια προς το πρόσωπο του Χριστού, ως λαϊκός επαναστάτης και όχι ως το δογματικό σύστημα που προέκυψε απ' τον εκφυλισμό των διδαχών του.

Ποια, όμως, η σχέση του με τον Μάνο Χατζιδάκι? Θα έλεγα καμιά, μόνο που μετάφρασε στα ιταλικά τους στίχους του Μάνου Χατζιδάκι από το τραγούδι «Τα παιδιά κάτω στον κάμπο» που είχε γράψει για το «Sweetmovie» του Βαλκάνιου Dusan Makaveyef, ταινία που όταν πρωτοβγήκε δημιούργησε παγκόσμια αίσθηση. Δε γνωρίζουμε αν συναντήθηκαν ποτέ ο Pasolini με τον Χατζιδάκι. Ο Μάνος δούλεψε στη Ρώμη το 1975, τη χρονιά που δολοφονήθηκε ο Παζολίνι, τη μουσική

ενός ασήμαντου πολιτικού θρίλερ, με τίτλο FacCIA di Spia. Παρουσιάζει, όμως, τρομερό ενδιαφέρον το εν λόγω ντοκουμέντο με την Ιταλίδα pop ερμηνεύτρια και ηθοποιό Daniela Davoli, κυρίως γιατί οι ελληνικοί στίχοι του Χατζιδάκι - και κατ' επέκταση οι ιταλικοί του Pasolini - φώτιζαν τα απωθημένα βιώματα του ανθρώπινου ασυνείδητου και απενοχοποιούσαν τον παρορμητισμό του σεξ, στοιχεία που αξιώθηκαν βαθιάς μελέτης από τον Ιταλό διανοητή του κινηματογράφου.

(στοιχεία από το Lifo)

Το τραγούδι γράφτηκε το 1945 για το έργο «Το καλοκαίρι θα θερίσουμε» του Αλέξη Δαμιανού που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Σεβαστίκογλου. Τριάντα χρόνια αργότερα (1974), το βρίσκουμε στην ταινία «Sweet Movie» του Ντούσαν Μακαβέγιεφ.

Για λόγους που δεν γνωρίζουμε, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι μετέφρασε τους στίχους κι έτσι προέκυψε η ιταλική βερσιόν «I ragazzi giù nel campo».

**********************************************************************************

ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΣΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ

I RAGAZZI GIU NEL CAMPO.

I ragazzi giù nel campo non si curano del tempo,

Ma si buttano dentro I fiumi per pescare la croce-premio.

I ragazzi giù nel campo dan la caccia ad un pazzo

Poi lo strozzano con le mani e lo bruciano in riva al mare.

Vieni, figlia della luna, bella stella mattutina,

E regala a questi ragazzi le carezze del gran cielo

I ragazzi giù nel campo dan la caccia ai borghesi

Tagliano a pezzi, a pezzi le teste

Dei nemici e dei fedeli.

I ragazzi giù nel campo colgono rami di rosmarino

E camuffano buche e pozzi per acciuffare le ragazze

I ragazzi giù nel campo dan la caccia ad un ricco

Gli fan togliere i denti d’oro e lo portano al mercato.

*****************************************
*****************************************
**************************************************************************
Στίχοι: Μάνος Χατζιδάκις
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Κατήρα

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
δεν μιλάν με τον καιρό
μόνο πέφτουν στα ποτάμια
για να πιάσουν τον σταυρό.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
κυνηγούν έναν τρελό
τον επνίγουν με τα χέρια
και τον καίνε στον γιαλό.

Έλα κόρη της σελήνης,
κόρη του αυγερινού.
Να χαρίσεις στα παιδιά μας
λίγα χάδια του ουρανού.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
κυνηγάνε τους αστούς
πετσοκόβουν τα κεφάλια
από εχθρούς και από πιστούς.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
κόβουν δεντρολιβανιές
και στολίζουν τα πηγάδια
για να πέσουν μέσα οι νιες.

Τα παιδιά μες τα χωράφια
κοροϊδεύουν τον παπά
του φοράνε όλα τα άμφια
και το παν στην αγορά.

Έλα κόρη της σελήνης,
έλα και άναψε φωτιά.
Κοίτα τόσα παλικάρια
που κοιμούνται στη νυχτιά.

Τα παιδιά δεν έχουν μνήμη
τους προγόνους τους πουλούν
και ο,τι αρπάξουν δεν θα μείνει
γιατί ευθύς μελαγχολούν.

Ένα άγνωστο τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι με την «αποκηρυγμένη» από τον ίδιο (αλλά τόσο όμορφη) φωνή της Λίτσας Σακελλαρίου. Η συγκεκριμένη ηχογράφηση είναι του 1971 και κυκλοφόρησε αρχικά σε δίσκο 45 στροφών και στη συνέχεια στο LP «Άμα λευτερωθεί η Κρήτη» με ενορχήστρωση Γιώργου Χατζηνάσιου. Μεταδόθηκε και από ραδιοφωνική εκπομπή του Τρίτου Προγράμματος το 2006 σε ειδικό αφιέρωμα για την επέτειο των 12 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου συνθέτη που επιμελήθηκε ο Βασίλης Νικολαΐδης. 

Το τραγούδι όμως αυτό έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα προϊστορία, αφού στην πραγματικότητα είναι ένα από τα πρώτα πρώτα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι! Πρωτογράφτηκε το 1945 για το θεατρικό έργο του Αλέξη Δαμιανού «Το καλοκαίρι θα θερίσουμε» που ανέβασε ο Θίασος Ενωμένων Καλλιτεχνών σε σκηνοθεσία Γιώργου Σεβαστίκογλου. Στην παράσταση μάλιστα το ερμήνευε ΕΠΟΝίτικη χορωδία υπό τη διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη! 

Οι στίχοι του τραγουδιού, γραμμένοι από τον ίδιο τον συνθέτη, δεν είναι άλλοι από τους γνωστούς, αν και αρκετά παραλλαγμένους, στίχους του τραγουδιού «Τα παιδιά κάτω στον κάμπο» που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε πολύ αργότερα μέσα από την ταινία «Sweet Movie» (1974). 

Η μουσική όμως είναι εντελώς διαφορετική! Χρησιμοποιείται ένα ρυθμικό μοτίβο, το οποίο στη συνέχεια με την ονομασία «Καλαματιανός» ενσωματώθηκε στη σουίτα «Για μια μικρή λευκή αχιβάδα» (1947-8) για σόλο πιάνο, έργο υπ' αριθμόν 1 στην επίσημη εργογραφία του συνθέτη.

************************************************************************************