Μπαρίς Μπερεζόφσκυ / Βιρτουόζος πιανίστας στις «Παρτιτούρες» του «Αθήνα 9.84». Συνέντευξη στη Λίλλυ Καρατζαφέρη / Ρεσιτάλ στο «Παλλάς».

Μπαρίς Μπερεζόφσκι

«Ο μοναδικός καλλιτέχνης που ισορροπεί ανάμεσα στη δεξιοτεχνική υπεράνθρωπη τελειότητα και τη βαθιά εμπνευσμένη ερμηνευτική δύναμη» έγραψαν οι Times του Λονδίνου για τον Μπαρίς Μπερεζόφσκι. Ο βιρτουόζος πιανίστας έρχεται (ήρθε) στην Αθήνα για ένα άκρως απαιτητικό ρεσιτάλ την Κυριακή 20 Νοεμβρίου στο Παλλάς.

Κέρδισε  το 1990, το πρώτο βραβείο και χρυσό μετάλλιο στον Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου Τσαϊκόφσκι της Μόσχας. Δυο χρόνια νωρίτερα, είχε κάνει το ντεμπούτο του στο Λονδίνο με διθυραμβικές κριτικές. Από τότε, ηχογραφεί (αποσπώντας διεθνή βραβεία) κι εμφανίζεται ως σολίστ με τις μεγαλύτερες ορχήστρες του κόσμου.

Άνθρωπος με ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, με ένα…βροντερό πηγαίο γέλιο, αιρετικός κάποιες φορές στις απόψεις του, αιφνιδιάζει με τις απαντήσεις του στην εκπομπή «Παρτιτούρες» στον Αθήνα 9.84.

«Η πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με τον ήχο του πιάνου ήταν μέσω ηχογραφήσεων, μέσω ραδιοφώνου!Ήμουν μικρό παιδάκι, ο πατέρας μου με έβαλε να ακούσω Τσαϊκόφσκυ και μου άρεσε πάρα πολύ!» λέει ο Μπερεζόφσκυ. Όταν τον ρωτώ πόσων ετών ξεκίνησε να παίζει, μου απαντά «Τεσσάρων» και μετά αρχίζει να γελάει πονηρά! «Μάλλον…τριών». Τα γέλια δυναμώνουν.«Να πούμε…δυόμισυ; είναι πολύ πιο…εντυπωσιακό ε;» Με παρασύρει στα γέλια  και συνεχίζει το παιχνίδι. «Άντε καλά… να πούμε δυόμισυ. Εντάξει, εντάξει, τριών!»

Πολλοί σπουδαίοι πιανίστες, όπως εκείνος, γεννήθηκαν και ανατράφηκαν στη Ρωσία. Πώς το εξηγεί αυτό;

«Α, δεν συμφωνώ με αυτό! Σε όλες τις χώρες  είναι δημοφιλές το πιάνο, δεν είναι μόνο η Ρωσία, δε συμφωνώ… Αν εννοείτε τη Σοβιετική Ένωση, όταν υπήρχε αυτή, η πίεση στους μουσικούς ήταν μεγάλη για να είναι οι καλύτεροι ! Ήταν ξέρετε κάτι σαν άθλημα. Έφτιαχναν έτσι ειδικά σχολεία, έκαναν τούτο, έκαναν εκείνο… Αλλά  εμένα δε μου αρέσουν αυτά! Όσο για τους πιανίστες, είναι εξίσου καλοί και οι Άγγλοι και οι Καναδοί, πολλοί -πολλοί Γάλλοι και δεν πιστεύω ότι οι Ρώσοι είναι οι καλύτεροι!»

«Τίποτα δεν φοβίζει τον Μπερεζόφσκυ» έγραψε το περιοδικό Pianist Magazine. Είναι αλήθεια; Δεν τον φοβίζει τίποτα;

«Αν φοβάμαι; Πώς δεν φοβάμαι! Τα φαντάσματα! Τους …αρουραίους!» (να το πάλι το πονηρό γέλιο) «Τα όπλα! Αν δω πιστόλι φοβάμαι πάρα πολύ. Ντουφέκια, σφαίρες… Α, επίσης φοβάμαι μέχρι θανάτου τα μαχαίρια. Δε μ’ αρέσουν» λέει γελώντας.

Άρα, δεν έχει νοιώσει φόβο στην πιανιστική του πορεία;

«Όχι! Μουσικά μιλώντας, όχι. Είναι πολύ απλό για μένα ξέρετε. Το κάνω όλη μου τη ζωή….»

Ποιες ήταν οι κύριες επιρροές του;

«Πρώτα-πρώτα ο Χόροβιτς! Μετά, ο Γκλεν Γκουλντ! Ύστερα, πολλοί ακόμη. Αλλά ήμουν φανατικός του Χόροβιτς και του Γκουλντ! Αργότερα, όταν…πέρασε ο φανατισμός, παρέμεινε το γεγονός του ότι ήταν σπουδαίοι παινίστες !»

Πολλοί καταξιωμένοι σολίστες στρέφονται κάποια στιγμή στη διεύθυνση ορχήστρας. Ο ίδιος το σκέφτεται;

«Καθόλου!!» απαντά αμέσως. «Δεν μου αρέσουν οι μαέστροι! Πραγματικά προσπαθώ να δημιουργήσω μιαν ορχήστρα χωρίς μαέστρο!» Κι όταν επιμένω και ρωτώ γιατί δεν του αρέσουν οι μαέστροι, βάζει τα γέλια. «Διότι δεν κάνουν τίποτα!» απαντά, (αν και ο ίδιος έχει συνεργαστεί με τα μεγάλα ονόματα του πόντιουμ)!

Πέρα από τις ερμηνείες του σε ένα ευρύτατο ρεπερτόριο από τοο μπαρόκ έχρι τον 20ο αιώνα, δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για την παραδοσιακή μουσική και συνεργάζεται με λαϊκούς μουσικούς.

«Έχω δημιουργήσει ένα φεστιβάλ αφιερωμένο στην παραδοσιακή μουσική, ένα από τα αγαπημένα μου σχέδια! Είμαι πολύ περήφανος γι αυτό. Νομίζω πως η κύρια πηγή πραγματικής μουσικής είναι η λαϊκή μουσική! Για μένα, είναι η καλύτερη. Η τέλεια, η ύστατη μουσική εμπειρία, διότι δεν υπάρχουν θέματα αμοιβών, εγωισμών, δεν υπάρχει θέμα επικράτησης, υπάρχει μόνον αγνή- αγνή μουσική! Τραγούδι και χορός, είναι το καλύτερο. Και τα άλλα είδη μουσικής είναι ενδιαφέροντα, αλλά είναι..σα μουσείο ξέρετε! Μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτό. Αλλά χωρίς την παραδοσιακή μουσική δεν μπορώ να ζήσω! Έχω ακούσει και Ελληνική παραδοσιακή μουσική και είναι φανταστική! Τα Βαλκάνια είναι μια από τις καλύτερες περιοχές γι αυτό το είδος. Το θέμα είναι ότι οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η λαϊκή μουσική είναι πρωτόγονη.Αλλά δεν είναι, είναι πολύπλοκη, θεϊκή, τα λόγια δεν μπορούν να περιγράψουν πόσο την αγαπώ…»

Έχει κάνει διακοπές στην Κρήτη. Αλήθεια θα μπορούσε να περιγράψει την Ελλάδα με μια λέξη;

Το βροντερό γέλιο (που λέγαμε) βγαίνει αβίαστα. «Με μια φράση; Πώς είναι δυνατόν να περιγράψεις την Ελλάδα με μια φράση; «Πολλή χαρά» ή, «Χαρούμενη εμπειρία»»!

Ελληνικές λέξεις γνωρίζει;

«Φυσικά! Χρόνος, μάκρο, μίκρο, τόσες πολλές λέξεις προέρχονται από τους Έλληνες. Η μισή γλώσσα του θεάτρου, της μουσικής, έρχεται από την Ελλάδα. Κωμωδία, τραγωδία, ακόμα και οι μουσικοί τόνοι. Οι κλίμακες…»

Γνωρίζει Έλληνες της Τέχνης;

« Ναι, τον διάσημο βιολονίστα Λεωνίδα Καβάκο. Ο Καβάκος και η Μαρία Κάλλας είναι τα πρώτα ονόματα που έρχονται στο μυαλό μου. Αλλά είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πολλοί ακόμη…»

Θα ήθελε να στείλει ένα μήνυμα στους Έλληνες;

Γελάει. «Όχι, μου αρέσουν πάρα πολύ. Τους αξίζει να τους αφήσω στην ησυχία τους κι όχι να ακούσουν άλλο ένα μήνυμα από άλλον ένα καλλιτέχνη…»

Τι κάνει για να χαλαρώσει (τις ελάχιστες φορές που είναι ελεύθερος από… μουσικές «καταδιώξεις»;)

«Α, δεν έχω ένταση! Εξασκούμαι πολύ και μου είναι πολύ ευχάριστο, δε με στρεσάρει!»

Λίγα λόγια για το ρεσιτάλ του στην Αθήνα.

«Οι Σπουδές Υπερβατικής Δεξιοτεχνίας του Λιστ είναι το πιο δύσκολο κι εντυπωσιακό πιανιστικό έργο! Όσο για τον Ραχμάνινωφ, είναι επίσης πολύ ωραίος, πολύ Ρώσος, πολύ νοσταλγικός. όμορφα σκοτεινός… Το έργο που θα παίξω (σ.σ αποσπάσματα από τις Etudes Tableaux) είναι πολύ πιο Ευρωπαϊκό, μεγαλειώδες, χαρισματικό! Ο Τσαϊκόφσκυ, είναι η πρώτη μου αγάπη και παραμένει έτσι! Είναι ένα πολύ όμορφο πρόγραμμα. Σίγουρα, το κοινό θα το απολαύσει !»

Ο Μπαρίς Μπερεζόφσκυ ερμήνευσε στο Παλλάς: 

Φραντς Λιστ – Σπουδές Υπερβατικής Δεξιοτεχνίας S.139 (αποσπάσματα), 

Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκυ – Σκηνές από ένα Ρωσικό χωριό (Ντούμκα), έργο 59 και 

Σεργκέι Ραχμάνινωφ – Etudes Tableaux έργο 39 (απόσπάσματα).

Μέρος των εσόδων, θα  δοθούν στον 

Πανελλήνιο Σύλλογο Μεταμοσχευμένων σε καρδιά και Πνεύμονα «η Σκυτάλη».
ς Τη συνέντευξη πήρε η Λίλλυ Καρατζαφέρη για τις «Παρτιτούρες» της, στον «Αθήνα 9.84» και μου την παραχώρησε να δημοσιευτεί και εδώ.
ΔΕΙΤΕ την αρχική ανάρτηση ΕΔΩ

**************************************
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Χρήστος Ζουλιάτης
Ακούστε τις Σπουδές Υπερβατικής Δεξιοτεχνίας που έπαιξε και το Παλλάς

******************************************************************************************************************