Η ΜΑΣΚΑ ΣΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ / Σύμβολο υποκρισίας και διπροσωπίας για τη γυναίκα

Επιμέλεια: Χρήστος Ζουλιάτης

ΜΗ ΜΟΥ ΜΙΛΑΣ ΜΕ ΜΑΣΚΑ

Η μάσκα στα ρεμπέτικα τραγούδια αναφέρεται, κυρίως, σαν σύμβολο υποκρισίας και διπροσωπίας. Κι αφού, η μάσκα, η υποκρισία, η διπροσωπία είναι όλα γένους θηλυκού, ενώ οι συντελεστές των τραγουδιών είναι γένους αρσενικού, όπως ήταν αναμενόμενο, στο εδώλιο του κατηγορουμένου, στα περισσότερα από τα τραγούδια αυτά βρίσκεται η «άπιστη και διπρόσωπη Εύα, η δίγνωμη, η ψεύτρα, η πονηρή, η τρελή, η αχάριστη, η μπαμπέσα» γυναίκα, που παρελαύνει στην στιχουργία των ρεμπέτηδων.

Επειδή η κοινωνία μας δεν είναι αταξική και δεδομένου ότι η πάλη των τάξεων συνεχίζεται, οι κοινωνικές διαφορές ΚΑΙ στον έρωτα, είναι πάντα διαχρονικές, που στον Ελληνικό κινηματογράφο έχουν γυριστεί αναρίθμητα έργα (βλέπε Ξανθόπουλο και Τασώ Καββαδία). Λοιπόν, έχουμε και λέμε:

1. Τραγιάσκα (Μη μου μιλάς με μάσκα)

Στίχοι: Χαράλαμπος Βασιλειάδης (Τσάντας)
Μουσική: Απόστολος Χατζηχρήστος

Εγώ την μοίρα μου την ξέρω
είναι γραφτό μου να υποφέρω
μην μου μιλάς με μάσκα
το βλέπω πως δεν μ' αγαπάς

γιατί φορώ τραγιάσκα

Γιατί μ' αφήνεις να ελπίζω

αφού το τέλος το γνωρίζω

μην μου μιλάς με μάσκα

το βλέπω πως δεν μ' αγαπάς

γιατί φορώ τραγιάσκα

Θα 'ρθει καιρός που θα μ' αφήσεις

κι αλλού αγάπη θα ζητήσεις

μην μου μιλάς με μάσκα

το βλέπω πως δεν μ' αγαπάς

γιατί φορώ τραγιάσκα

******************************** ********************************

Απόστολος Χατζηχρήστος
Ήταν κυρίως συνθέτης και τραγουδιστής, αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικός μπουζουξής και στιχουργός. Εκτός όμως απ' το καλλιτεχνικό μέρος, επρόκειτο για έναν γλυκύτατο άνθρωπο, έναν τρυφερό και δίκαιο πατέρα-οικογενειάρχη, έναν πιστό φίλο και ...ακραία γενναιόδωρο χαρακτήρα, ακόμα και μέσα στην περίοδο της Κατοχής, αλλά και στα κατοπινά χρόνια της φτώχειας. Γεννήθηκε το 1904 στο Κοκαριαλί, ένα όμορφο προάστιο της Σμύρνης. Η οικογένειά του ήταν πλούσια και γι' αυτό τού δόθηκε από παιδί η δυνατότητα να ασχοληθεί με τη μουσική, μαθαίνοντας πιάνο, κιθάρα και ακορντεόν.

2. Μην είσαι ψεύτρα δίγνωμη

Στίχοι: Γιάννης Λελάκης

Μουσική: Απόστολος Χατζηχρήστος

Μην είσαι ψεύτρα δίγνωμη

μη μου μιλάς με μάσκα

γιατί έχω κι εγώ καρδιά, 

τι κι αν φορώ τραγιάσκα.

Μη σε θαμπώνουν τα λεφτά, 

μη σε γελούνε φως μου, 

μες στο καλύβι μου θα βρεις

τις εμορφιές του κόσμου.

Κι αν είμαι μάτια μου φτωχός, 

έχω καρδιά με μπέσα, 

μαζί με μένα σαν θα `ρθείς

θα ζεις σαν πριγκιπέσσα.

Ελαφρώς μελαγχολικό τραγούδι του 1940, στίχοι που αποπνέουν ευγένεια, όπως η ξεχωριστή μελωδική, τενόρικη φωνή του δημιουργού του, του Απόστολου Χατζηχρήστου.

******************************************************

3. Βγάλε τη μάσκα

Στίχοι & Μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης

Για μένα πάντα θα μείνεις ξένη, 

ψεύτρα γυναίκα, ψεύτρα καρδιά, 

βγάλε τη μάσκα σου να σε γνωρίσω 

κι ας καθαρίσουμε τούτη τη βραδιά, 

βγάλε τη μάσκα σου να σε γνωρίσω 

κι ας καθαρίσουμε τούτη τη βραδιά.

Την πονηριά σου κανείς δε φτάνει, 

άλλα πιστεύεις κι άλλα μου λες, 

βγάλε τη μάσκα σου να ξηγηθούμε, 

γιατί αργότερα άδικα θα κλαις, 

βγάλε τη μάσκα σου να ξηγηθούμε, 

γιατί αργότερα άδικα θα κλαις.

Πες μου ποια είσαι, πες μου τι θέλεις 

κι άκου και μένα τι θα σου πω, 

βγάλε τη μάσκα σου να μ’αγαπήσεις, 

πέτα τη μάσκα σου για να σ’αγαπώ, 

βγάλε τη μάσκα σου να μ’αγαπήσεις,
πέτα τη μάσκα σου για να σ’αγαπώ.

**************************************************
4. Δεν πρόσεξα τη μάσκα που φορούσες
Στίχοι & Μουσική: Πάνος Πετσάς

Ένα σφάλμα έχω κάνει στη ζωή μου,
που επίστεψα τη ψεύτρα σου καρδιά
και ενόμισα πως θα 'σουνα δική μου,
μες στη ψεύτικη ζωή παντοτινά.

Δεν επρόσεξα την μάσκα που φορούσες
και επίστεψα αλήθεις πως μου λες,
δεν κατάλαβα και συ πως με γελούσες
και πως ήσουν μια γυναίκα απ' τις πολλές.

Ένα σφάλμα έχω κάνει ορισμένως,
πως σε πέρασα γυναίκα με καρδιά
και εβγήκα, δεν τ'αρνιέμαι γελασμένος
και την έπαθα για πρώτη μου φορά.

**********************************************************

Και για να κλείσω, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΜΑΣΚΕΣ τις Απόκριες, όταν θα μπουκάρει και ο μασκοφόρος Ζορό. "Μάσκες πουλάνε στο παζάρι", που λέει και ο Βαγγέλης Γερμανός.

5. Μάσκες

Στίχοι & Μουσική: Βαγγέλης Γερμανός

Σίδερα, κοτρόνια, βρέχει ο ουρανός, 
βρόντα το ταμπούρλο σου αρκουδιάρη, 
προκοπή δεν έχω κι είμαι μοναχός
σ’ αυτό τον κόσμο τον ζηλιάρη.

Είχα ένα φίλο, φίλο καρδιακό, 
ξενύχτι, γλέντι και σεργιάνι, 
πελώριο κι αχόρταγο θεριό, 
τον ρούφηξε της πόλης το ποτάμι.

Κίτρινα μάτια, στόματα φαρδιά
τίποτα δεν πήρατε χαμπάρι, 
το δρόμο αφήνω, χάνομαι στα στενά
παρέα μ’ ένα σκουπιδιάρη.

Φύσηξε αγέρι, φύσηξε βροχή
κι εγώ γυρίζω σαν τσακάλι, 
άσχημη μάλλον διάλεξα εποχή
μες στο κενό και μες στη ζάλη.

Φουρτουνιασμένη, στείρα μου πηγή
αόρατε, μαύρε καβαλάρη, 
το καρναβάλι τέλειωσε κι αυτοί
μάσκες πουλάνε στο παζάρι.

Λαβύρινθο και πόρτα μυστική
σκάβω στο χώμα σαν σκαθάρι, 
άσχημη μάλλον διάλεξα εποχή

μάσκες πουλάνε στο παζάρι.
********************************************************